Szampan

Nazwa - Champagne

Kraj pochodzenia – Francja, region Szampanii

Szczep – Chardonnay, Pinot-Noir, Pinot-Meunier

Ze względu na datę dziś o winie wyjątkowym, choć niekoniecznie jedynie na wyjątkowe okazje – o szampanie. Szampan to nic innego jak wino musujące czyli takie z bąbelkami. Pamiętać jednak należy, że o ile każdy szampan jest winem musującym to nie każde wino musujące jest szampanem. Ta nazwa zarezerwowana jest dla napoju produkowanego we Szampani – regionie Francji położonym na północnych wschód od Paryża. Tyko na winach pochodzących właśnie stamtąd może widnieć etykietka z napisem „Champagne”.

Skąd wziął się Szampan? Legenda głosi, że wynalazł go mnich imieniem Dom Perignon. Niestety jakto z legendami bywa – nie jest ona prawdziwa. W rzeczywistości jak to często bywa szampan powstał przez przypadek. Region Szampanii charakteryzuje się wapienno-kredowymi glebami ( nazwa Champagne znaczyła kiedyś „ nieużytki”) a przede wszystkim surowym klimatem. Dlatego wina, które próbowano tam produkować nie nadąrzały z fermentacją, która zazwyczaj była gwałtownie przerywana przez zimowe mrozy. Gdy z nadejściem wiosny proces fermentacji ulegał wznowieniu w winie pojawiało się naturalne Co2. Choć dziś ciężko w to uwierzyć bąbelki, z których słynie szampan początkowo stanowiły problem dla producentów wina z Szampanii. Niestety (na szczęście !!!) wszelkie zabiegi mające na celu usunięcie niechcianego Co2 spełzły na niczym.Wobec niepowodzenia winiarze z szampanii poszli po rozum do głowy i przekuli wadę swojego wina w zaletę. Jakie są tego efekty – widzimy dzisiaj.

Jak zatem powstaje szampan? Kluczem do powstania króla win musujących jest tzw. metoda szampańska (dziś zwana tradycyjną), której podstawą jest podwójna fermentacja. Pierwszy jej etap odbywa się jeszcze w beczkach, drugi natomiast – juz w butelkach. Do wina powstałego w pierwszej fermentacji dodaje się drożdży i cukru a miksturę wlewa do smukłych butelek. Tam zachodzi fermentacja numer 2 (prise de mousse). Plusem tej fermentacji jest powstanie Co2. Minusem – powstanie osadu. Aby się go pozbyć winiarze ustawiają butelki na specjalnych półkach i codziennie obracają o ¼ obrotu. Tym sposobem osad spływa pod korek. Aby pozbyć się go z naczynia winiarze zamrażają szyjkę po czym nagromadzone w butelce co2 wypycha osad na zewnątrz (dégorgement). Następnie butelki dopełnia się starym winem z cukrem (jego ilość decyduje o charakterze szampana) zatyka specjalnym korkiem i...gotowe!

Szampan występuje w kilku gatunkach – od bardzo wytrawnych (Extra Brut, Brut), przez słodkie (Extra Dry, Sec, Demi Sec) aż po bardzo słodkie (Doux). Drugą cechą charakteryzującą szampana są winogrona, z których pwstał. Jeśli na etykietce widnieje napis „Blanc de blanc” znaczy to, że wino powstało z białych winogron najczęsciej Chardonnay. Napis „Blanc de noirs” oznacza szampana z winogoron czerwonych i białych.

Na koniec praktyczna rada – jeśli trafi ci się prawdziwy szampan (a nie hiszpańskie cave, włoskie spumante albo niemieckie sekt) nie znęcaj się nad nim wystrzeliwując korek i rozlewając trunek po pokoju. Ciśnienie w butelce wynosi nawet 6 atm. co równa się cisnieniu w oponie ciężarówki. Rozpędzony korek może więc narobić sporo szkód. A napój, który wyleje się na podłogę naprawdę lepiej wypić...na zdrowie !

„Przy białym winie myśli się o głupstwach;
przy czerwonym winie mówi się głupstwa;
przy szampanie robi się głupstwa”
Henri Vidal